Opperrabbijn Sir Jonathan Sacks roept in het EP op tot een nieuw Europees verbond van hoop
Sir Jonathan Sacks, Opperrabbijn van de Verenigde Hebreeuwse Congregaties van het Gemenebest, heeft het Europees Parlement woensdag tijdens een plechtige vergadering toegesproken. In het kader van het Europees Jaar van de interculturele dialoog zei hij "dialoog is het enige middel om de slechte engelen in onze natuur te verslaan" en hij riep op tot een nieuw Europees verbond van hoop.
Voorzitter van het Europees Parlement Hans-Gert Pöttering heette Sir Jonathan Sacks welkom. Hij verwees naar de bezoeken van de Grootmoefti van Syrië en van de Patriarch van Konstantinopel eerder dit jaar en zei dat het Parlement met het bezoek van de Opperrabbijn van de Verenigde Hebreeuwse Congregaties van het Gemenebest nu vertegenwoordigers had gehoord van de drie godsdiensten die hadden bijgedragen aan wat de Europese samenleving is.
Sir Sacks vertelde bij aanvang van zijn rede over het ontstaan van de Europese beschaving 2000 jaar geleden uit een dialoog tussen het Oude Griekenland en het Jodendom, die samengebracht werden door het Christendom. Om de oproep van God tot dialoog aan te tonen gebruikte hij een aantal passages uit de Joodse Bijbel. Zo wordt in de oorspronkelijke versie van de Bijbel bij de passage over de broedermoord van Kaïn op Abel de zin die Kaïn net voor de moord tot zijn broer richtte abrupt onderbroken, om te worden gevolgd door een beschrijving van de moord. Sir Sacks interpreteerde: "de dialoog schoot tekort. Woorden stopten en daar begon het geweld. Dialoog is het enige middel om de slechte engelen in onze natuur te verslaan".
Toch kon volgens Sir Sacks de dialoog mensen niet altijd samen houden, wanneer andere krachten hen uit elkaar dreven. Wat er nodig was om mensen samen te brengen en te houden, was een verbond. Sir Sacks maakte een onderscheid tussen een contract - voor situaties zoals op de markt, voor een beperkte periode en met een specifiek doel gesloten - en een verbond - voor een onbepaalde periode gesloten tussen partijen die elkaar vinden in een band van loyaliteit en vertrouwen om te bereiken wat ze afzonderlijk niet kunnen bereiken. Hij vervolgde: "een contract gaat over jou en mij, een verbond gaat over ons, over identiteit". Terwijl een sociaal contract volgens Sir Sacks een staat creëerde, creëerde een sociaal verbond een samenleving. Een samenleving zonder staat was mogelijk, maar over het omgekeerde was hij niet zeker.
De slotgedachte was, dat om de integriteit van vele culturen te respecteren, een verbond nodig was. Daarin ging het niet alleen om rechten, maar ook om verantwoordelijkheid, want, zei Sir Sacks, "rechten zonder verantwoordelijkheden zijn de rommelhypotheken van de morele wereld". Nu, tijdens de financiële crisis, had Europa een nieuw verbond nodig, "omdat in slechte tijden mensen zich ervan bewust worden dat wij allemaal een lotsbestemming delen. "God heeft ons vele talen en vele culturen gegeven maar slechts één wereld waarin we samen kunnen leven en die wereld wordt elke dag kleiner". Sir Sacks eindigde zijn toespraak met de oproep om "samen een nieuw Europees verbond van hoop te schrijven".
Datum: 19 november 2008