Speciaal verslag over beheer door de Commissie van de betrokkenheid van niet-overheidsactoren bij EG-ontwikkelingssamenwerking

Met dank overgenomen van Europese Rekenkamer i, gepubliceerd op maandag 18 mei 2009.

ECA/09/23

Luxemburg, 2009/05/18

Persbericht van de Europese Rekenkamer betreffende Speciaal verslag nr. 4/2009 over het beheer door de Commissie van de betrokkenheid van niet-overheidsactoren bij EG-ontwikkelingssamenwerking[1]

Niet-overheidsactoren worden steeds belangrijker bij ontwikkelingssamenwerking. De term "niet-overheidsactoren" (noa's) dekt alle geledingen van de maatschappij die geen deel uitmaken van de particuliere sector of de overheid. Op het gebied van ontwikkelingssamenwerking vallen onder noa's niet-gouvernementele organisaties (ngo's) en tevens in de gemeenschap verankerde organisaties, boerenbonden, bedrijfs- of beroepsverenigingen, milieugroeperingen, universiteiten, vakverenigingen, kamers van koophandel, stichtingen en kerken of geloofsgroeperingen. De term "niet-overheidsactoren" wordt vaak gebruikt als synoniem voor maatschappelijke organisaties, en dit is ook het geval in dit verslag.

Overeenkomstig de internationale consensus betrekt het EG-beleid steeds vaker noa's bij de ontwikkelingssamenwerking en de uitvoering van ontwikkelingsprogramma's en -projecten die rechtstreeks ten goede komen aan de armen. Het EG-beleid voorziet ook in ondersteuning van de capaciteitsopbouw, overwegend voor zuidelijke noa's, zodat zij deze rollen kunnen vervullen. De omvang van de ontwikkelingsgelden die rechtstreeks aan noa's zijn toegewezen, is geleidelijk toegenomen en bedroeg in 2007 ongeveer 10 % van de hulp aan ontwikkelingslanden via zowel de algemene begroting als het Europees Ontwikkelingsfonds i.

De controle van de Rekenkamer richtte zich op het beheer door de Commissie van de betrokkenheid van noa's bij ontwikkelingssamenwerking; daarbij werd nagegaan of de Commissie:

  • - 
    afdoende verzekert dat noa's doeltreffend worden betrokken bij het proces van ontwikkelingssamenwerking;
  • - 
    beschikt over beheerssystemen die op doelmatige wijze verzekeren dat door noa's verrichte activiteiten relevant zijn en waarschijnlijk tot de beoogde resultaten zullen leiden;
  • - 
    adequaat zorg draagt voor de capaciteitsopbouw van noa's.

Inzake de doeltreffende betrokkenheid van de noa's bij het proces van ontwikkelingssamenwerking constateerde de Rekenkamer dat hun betrokkenheid, ondanks de pogingen van de Commissie, beperkt was en niet beantwoordt aan de duurzame, gestructureerde dialoog die in de EU-wetgeving en de richtsnoeren van de Commissie zelf wordt beoogd.

Wat de beheerssystemen van de Commissie betreft, deze zorgen er in het algemeen voor dat door noa's uitgevoerde projecten relevant zijn en waarschijnlijk tot de beoogde resultaten leiden. Maar de procedure van oproeping tot het indienen van voorstellen staat niet altijd garant voor een tijdig projectontwerp, er zijn onvoldoende richtsnoeren voor noa's over de praktische toepassing van de financiële regels, en de uitleg en toepassing van procedures is niet eenduidig. Verder is er onvoldoende toezicht en zijn de vooruitzichten op duurzaamheid slecht, deels wegens de korte looptijd van de projecten.

Met het oog op de voorziening van capaciteitsopbouw aan noa's worden in de meeste ACS-staten programma's voor capaciteitsopbouw in het kader van een strategie ontwikkeld. Deze aanpak verschilt echter sterk van die in begunstigde landen in Azië en Latijns-Amerika, waarvoor nog geen strategieën zijn ontwikkeld. De eerste cyclus programma's voor capaciteitsopbouw bleek van groot belang te zijn voor de behoeften van noa's in de begunstigde landen. Toch werd er geen optimaal gebruik van gemaakt, hoofdzakelijk omdat beheersprocedures tot vertragingen leidden die een negatief effect hadden op de vooruitzichten op effectiviteit en duurzaamheid. Verder worden de programma's geconfronteerd met de inherente tegenstrijdigheid dat ondersteuning van capaciteitsopbouw moet worden geboden aan noa's die daaraan het meest behoefte hebben, terwijl daarvoor een procedure wordt gevolgd (oproepen tot het indienen van voorstellen) die is bedoeld om de best presterende noa's te selecteren.

Op basis van deze bevindingen beveelt de Rekenkamer de Commissie aan:

  • - 
    haar procedures om noa's te betrekken bij het proces van ontwikkelingssamenwerking te versterken en van meer richtsnoeren te voorzien;
  • - 
    door te gaan met de reeds lopende maatregelen ter verbetering van de procedure van oproeping tot het indienen van voorstellen;
  • - 
    de monitoring en ondersteuning door delegaties doelgerichter te maken;
  • - 
    ervoor te zorgen dat personeel van de delegaties en de noa's voldoende richtsnoeren over prestatie-indicatoren ter beschikking hebben;
  • - 
    ten behoeve van een grotere duurzaamheid te overwegen om een combinatie van instrumenten (en niet uitsluitend projecten) te hanteren bij de samenwerking met noa's;
  • - 
    een strategie voor de capaciteitsopbouw van noa's in ALA-landen te ontwikkelen en zich opnieuw te buigen over het verschil in aanpak tussen ACS- en ALA-landen;
  • - 
    extra manieren te onderzoeken om de beleidsdoelstellingen voor capaciteitsopbouw te verwezenlijken, zoals partnerschapsovereenkomsten, financiering door meerdere donoren en het doorgeven van steun om organisaties aan de basis beter te bereiken.

Speciaal verslag nr. 4/2009

http://eca.europa.eu/products/SR09_04

 

[1] Dit persbericht wil slechts een samenvatting geven. Het door de Rekenkamer vastgestelde speciaal verslag is beschikbaar op haar internetsite ( http://www.eca.europa.eu ) en zal binnenkort worden gepubliceerd.

Meer over ...