Gemengde gevoelens over wet partijfinanciering

Foto stock.xchng/ v hujer

Vandaag heeft de Tweede Kamer met steun van de PvdA ingestemd met het wetsvoorstel waarmee politieke partijen verplicht worden meer openheid te geven over de giften die zij krijgen. Omdat er tot nu toe bijna geen regels waren over hoe politieke partijen gefinancierd worden, is dit een stap in de goede richting. Maar nog niet goed genoeg. Er zitten nog teveel mazen in de wet. Pogingen van mij om die te dichten werden door een meerderheid in de Kamer helaas verworpen.

Het wetvoorstel gaat politieke partijen verplichten om giften van meer dan 4.500 euro openbaar te maken. De minister van Binnenlandse Zaken gaat daarop toezien. Aan partijen die dat niet doen kan een boete opgelegd worden van maximaal 100.000 euro.

Deze regels zijn beter dan geen regels, maar de mazen in de wet zijn zo groot dat zelfs een potvis er doorheen kan! De grootste tekortkoming is dat de wet alleen voor de landelijke partijen geldt. Hierdoor kunnen deze partijen de verplichting tot openbaarmaking gemakkelijk omzeilen via hun lokale afdelingen of lokale partijen. Dit probleem is ruimschoots in het debat in de Kamer aan de orde geweest, maar ondanks dat hebben CDA, VVD, PVV en SGP mijn voorstel om de wet uit te breiden tot de lokale politiek verworpen. Hiermee is een belangrijke aanbeveling van de Raad van Europa in de wind geslagen.

Ook verworpen is mijn voorstel om een maximum van 50.000 euro in stellen voor giften aan politieke partijen. Daardoor blijft het mogelijk dat partijen enorme hoge bedragen ontvangen en blijft het risico op beïnvloeding van het democratisch proces dus bestaan. Dat risico is nog groter als het om buitenlandse giften gaat. Ook die blijven tegen mijn zin mogelijk.

De politiek zou alleen van de kiezers en de leden van de politieke partijen moeten zijn. Het risico dat personen en bedrijven met de dikste portemonnee invloed kunnen hebben op de politiek blijft ondanks de nieuwe wet levensgroot. De kans om het goed te regelen is gemist. Blijkbaar moeten we daarvoor wachten op een kabinet met een andere samenstelling.