Nationale parlementen gaan subsidiariteitstoets toepassen, ook nu EU-grondwet is afgewezen

Kunnen gedeeltes uit de Europese Grondwet toch worden ingevoerd, nu het totaalpakket door het Franse en Nederlandse electoraat is afgewezen? De europaspecialisten van de parlementen uit de 25 EU-lidstaten beantwoorden deze vraag met een ondubbelzinnig 'ja'. De parlementen gaan één van de belangrijke innovaties uit de Europese Grondwet, de zogenaamde subsidiariteitstoets, toch invoeren. Dit besloot de COSAC, de vergadering van de Europacommissies van de 25 parlementen.

Het subsidiariteitsprincipe stelt dat Europese regelgeving er alleen moet komen als Europees gevoerd beleid duidelijk voordelen biedt boven regelgeving op nationaal niveau. Zo is luchtvervuiling duidelijk een probleem waarvoor Europese regelgeving een meerwaarde vertegenwoordigt, maar de organisatie van het ziektekostenstelsel is (vooralsnog) een nationale aangelegenheid. De subsidiariteitstoets geeft nationale parlementen de mogelijkheid om Brusselse wetsontwerpen in een vroeg stadium af te remmen. Als eenderde van de parlementen bezwaren heeft tegen ontwerp-richtlijnen van de Europese Commissie, dan wordt de Commissie verzocht om deze richtlijn te heroverwegen.

De Europese Commissie stelt jaarlijks zo'n 800 tot 1.000 nieuwe "wetsontwerpen" op (besluiten, mededelingen, ontwerp-richtlijnen etc). Omdat het te veel werk is om alle voorstellen te toetsen, wordt een selectieprocedure ontworpen op basis van het jaarlijkse werkprogramma van de Europese Commissie. De 25 nationale parlementen geven op basis van dit werkprogramma aan, welke onderdelen te zijner tijd in aanmerking komen voor toetsing. Op basis van de 25 wensenlijstjes zullen tien tot vijftien wetgevingspakketten moeten overblijven ter toetsing.

Tweede-Kamerlid Jan Jacob van Dijk i (CDA), die namens het Nederlandse parlement deelneemt aan de COSAC, stelt dat de subsidiariteitstoets kan helpen om het vertrouwen in Europa terug te winnen. Als nationale parlementen daadwerkelijk aan de rem trekken, is de Europese Commissie niet verplicht de ontwerprichtlijn terug te trekken. "Maar", zegt Van Dijk, "de Europese Commissie is natuurlijk niet autistisch." De CDA'er verwacht dat de Commissie in dergelijke gevallen de ontwerp-richtlijn opnieuw zal opstellen, omdat nationale parlementen het voorstel in een later stadium moeten goedkeuren.

Bron: Staatscourant, 12 oktober 2005

De Subsidiariteitstoets in de Europese Grondwet:

Achtergronden: