Europese Unie brengt wereldwijd acties op gang voor oceanen

Overheid en privésector trekken op een EU-conferentie in Malta meer dan zes miljard euro uit voor een beter beheer van de oceanen.

Oceanen beslaan meer dan zeventig procent van onze planeet. Ze produceren het grootste deel van de zuurstof die we inademen en absorberen dertig procent van de koolstof die we produceren. Wereldwijd zijn drie miljard mensen voor hun levensonderhoud afhankelijk van de oceanen. Voor een miljard mensen vormen vis, schaal- en schelpdieren de belangrijkste bron van dierlijke eiwitten. Maar de oceanen worden door allerlei gevaren bedreigd: vervuiling, klimaatverandering, overbevissing en criminaliteit op zee.

De Our Ocean-conferenties zijn een reactie op die toenemende problemen. Tijdens de voorbereiding van de conferentie van dit jaar is de EU samen met regeringen, privéondernemingen en non-profitorganisaties uit heel wat sectoren ambitieuze en meetbare verbintenissen aangegaan, van kleine maar veelbelovende innovatieve projecten tot acties van grote industriële ondernemingen.

Een selectie

Vervuiling is een enorm probleem: elk jaar komt meer dan tien miljoen ton afval in zee terecht. In 2050 zouden onze oceanen meer plastic dan vis kunnen bevatten. Dit zijn enkele van de vele initiatieven die op de EU-conferentie zijn voorgesteld:

• - 

  MULTINATIONAAL: Grote producenten van consumptiegoederen zoals Unilever, Procter & Gamble, PepsiCo, Mars & Spencer, MARS, Werner & Mertz en Carrefour hebben aangekondigd dat ze de komende jaren aanzienlijk minder plastic gaan gebruiken.
• - 

  OOSTENRIJK: Borealis, een producent van chemicaliën en meststoffen uit Wenen, gaat 15 miljoen euro investeren in het mechanisch recyclen van polyolefinen, kunststoffen die veel voorkomen in verpakkingen.
• - 

  VERENIGD KONINKRIJK: De Ellen MacArthur Foundation heeft in het kader van het New Plastic Economy-initiatief ter waarde van 8,5 miljoen euro de prestigieuze Circular Design Award uitgereikt om innovatie te stimuleren. Sky heeft aangekondigd de komende vijf jaar dertig miljoen euro vrij te maken voor een Ocean Rescue Innovation Fund voor de ontwikkeling van ideeën en technologie om plastic in zee te voorkomen.
• - 

  EU: De Europese Commissie heeft aangekondigd dat zij tegen eind 2017 geen plastic bekers voor eenmalig gebruik meer zal gebruiken in de drinkfonteinen en verkoopautomaten in haar gebouwen in Brussel.

Bescherming van het mariene milieu. - Momenteel is minder dan 5 % van de zeeën en kusten wettelijk beschermd en de handhavingsgraad ligt nog lager. Maar tijdens de 4e Our Ocean-conferentie werd een belangrijke stap gezet om de VN 2020-doelstelling van 10 % te halen.

• - 

  STILLE OCEAAN: Chili, de Cookeilanden, Indonesië, Niue en Palau hebben zich ertoe verbonden een extra aantal beschermde mariene gebieden af te bakenen.
• - 

  AFRIKA: De stichting MAVA zal de komende vijf jaar zeventig miljoen euro uittrekken voor instandhoudingsprojecten, vooral in de Middellandse Zee en in West-Afrika.
• - 

  ATLANTISCHE/STILLE OCEAAN: Duitsland is leider van een initiatief met verschillende partners, waaronder de World Wildlife Foundation, voor een betere bescherming van het zuidelijke deel van de Stille en de Atlantische Oceaan.
• - 

  INDISCHE OCEAAN: Het door Oxford geleide Nekton-project reserveert 30 miljoen euro voor een beter duurzaam beheer van de Indische Oceaan.
• - 

  ACP: De EU heeft 20 miljoen euro toegewezen om het beheer van beschermde gebieden in Afrika, de Cariben en de Stille Oceaan te ondersteunen en heeft visserijbeperkingen in kwetsbare delen van de Adriatische Zee voorgesteld.
• - 

  WERELD: Via het Sea Ranger-initiatief zal in samenwerking met zakenpartners de eerste maritieme rangerdienst worden opgericht.

Veiligheid op zee vormt de basis voor de wereldhandel en de welvaart, maar er dreigen allerlei gevaren, van natuurrampen tot piraterij, smokkel en gewapende conflicten. Tijdens de EU-conferentie werd een belangrijke stap naar veiliger zeeën gezet.

• - 

  RUIMTE: Airbus heeft plannen aangekondigd om vanaf 2020 een nieuwe reeks observatiesatellieten in een baan rond de aarde te brengen, zodat de zeeën beter worden bewaakt en er beter kan worden geanticipeerd op bedreigingen.
• - 

  VERENIGDE STATEN: Paul G. Allen, medeoprichter van Microsoft en voorzitter van Vulcan Inc., investeert 34 miljoen euro in het opsporingssysteem "SkyLight", waarbij geavanceerde technologie wordt aangewend in de strijd tegen illegale visserij.
• - 

  INDISCHE OCEAAN: De EU stelt 37,5 miljoen euro ter beschikking voor meer veiligheid op zee en de bestrijding van piraterij in Oost-Afrika en de Indische Oceaan, onder meer door te voorzien in alternatieve middelen van bestaan.

De waarde van de duurzame blauwe economie wordt momenteel op 1,3 biljoen euro geraamd en zou tegen 2030 verdubbelen. De EU voegde het thema dit jaar toe aan de agenda van de Our Ocean-conferentie met het oog op een sterkere synergie tussen een duurzaam en circulair beheer van de oceanen en economische groei en werkgelegenheid, ook in zich ontwikkelende kustgemeenschappen.

• - 

  EU-ZWEDEN: De EU en Zweden hebben het Pacific-EU Marine Partnership aangekondigd, waarbij 45 miljoen euro wordt uitgetrokken voor duurzame ontwikkeling in de Stille Oceaan.
• - 

  FINANCIËLE WERELD Althelia, Aviva Investors, de BPCE Group, de Europese Investeringsbank, Seventure Partners, Willis Towers Watson en de Wereldbank gaan een reeks duurzaamheidsbeginselen voor investerings- en financieringsbesluiten in de blauwe economie ontwikkelen, die in 2018 zullen worden bekendgemaakt.
• - 

  FRANKRIJK: Met de opening van de eerste getijdenturbine ter wereld in Cherbourg door Naval Energies wordt hernieuwbare oceaanenergie op industriële schaal geproduceerd.
• - 

  WERELD: De komende zes jaar zal de Wereldbank bijna 300 miljoen euro uittrekken om duurzame blauwe economie in ontwikkelingslanden rond de Indische en Stille Oceaan in te voeren.
• - 

  CARIBISCH GEBIED: Royal Caribbean Cruises zal de komende jaren nauw samenwerken met het WWF om ambitieuze en meetbare duurzaamheidsdoelstellingen voor zijn wereldwijde activiteiten te halen.

Duurzame visserij is een eerste vereiste voor verdere toegang tot voldoende en voedzame visserijproducten voor de volgende generaties.

• - 

  VERZEKERINGEN: Axa heeft een gedragscode aangekondigd voor wereldwijde leiders in de verzekeringssector, waaronder Allianz AGCS en Axa zelf; zij zullen geen schepen verzekeren die betrokken zijn bij illegale visserij.
• - 

  FRANKRIJK: Bretagne werkt samen met wetenschappers en het bedrijfsleven om in 2020 maximale duurzame opbrengsten voor de visserij te behalen.
• - 

  FILIPIJNEN: Het land neemt een belangrijke stap naar een wetenschappelijk beheer van zijn belangrijkste visgronden en breidt zijn volgsysteem voor vaartuigen uit tot 35 % van zijn geregistreerde vloot.
• - 

  HAAIEN: Het Global Partnership for Sharks and Rays heeft aangekondigd dat het meer dan 6 miljoen euro wil toekennen voor de wereldwijde instandhouding van haaien en roggen.
• - 

  WEST-AFRIKA: De EU heeft 15 miljoen euro steun aangekondigd voor visserijbeheer in West-Afrika.
• - 

  VERENIGDE STATEN: Duurzame visserij betekent ook fatsoenlijke arbeidsomstandigheden voor vissers. Er wordt 4,2 miljoen euro uitgetrokken voor de strijd tegen dwangarbeid en mensenhandel op vissersvaartuigen in de regio Azië/Stille Oceaan.

De klimaatverandering heeft zeer directe gevolgen voor de oceanen. De stijging van de zeespiegel en de verzuring zijn het meest verontrustend.

• - 

  SPANJE: Vigo, de grootste vissershaven ter wereld, wil tegen 2022 zijn uitstoot met 30 % verminderen, onder meer door de innovatieve afvang van CO₂ met algen.
• - 

  NOORDPOOLGEBIED: De Clean Arctic Alliance leidt een initiatief dat een einde moet maken aan het gebruik van zware stookolie in het kwetsbare Noordpoolmilieu.
• - 

  EU: WindEurope heeft voor 2019 een investering van bijna 25 miljard euro in schone energie aangekondigd. De EU heeft samen met de Internationale Maritieme Organisatie 10 miljoen euro toegezegd voor meer energie-efficiëntie in het vervoer over zee in ontwikkelingslanden.

Dit zijn maar enkele voorbeelden. Zie ook de volledige lijst van verbintenissen die zijn aangegaan op Our Ocean 2017.

Achtergrond

De Our Ocean-conferenties worden bijgewoond door deelnemers op hoog niveau uit meer dan 100 landen, zoals staatshoofden en regeringsleiders, grote ondernemingen, traditionele visserijsectoren, technologen, ngo's en liefdadigheidsinstellingen. De eerste editie werd in 2014 georganiseerd door de Verenigde Staten. Daarna volgden Chili (2015), opnieuw de VS (2016) en dit jaar de EU, in Malta. Er zijn meer dan 700 concrete, meetbare en op te volgen verbintenissen aangegaan. Volgend jaar wordt de conferentie georganiseerd door Indonesië, in 2019 is het de beurt aan Noorwegen.

Meer informatie

Our Ocean 2017: website en livestream

Our Ocean 2017: toezeggingen

Our Ocean 2017: mediacentrum (met infografieken over alle thema's van Our Ocean)

Factsheet: EU geeft het voorbeeld met ambitieuze maatregelen voor schonere en veiligere zeeën

MEMO/17/3604