De opvolging van Merkel: de drie grootste kanshebbers

dinsdag 7 september 2021

DEN HAAG (PDC i) - Op zondag 26 september zijn de Duitse verkiezingen. De Duitse kiesgerechtigden zullen dan een nieuwe Bondsdag kiezen. Na 16 jaar heeft Merkel besloten om niet nogmaals mee te doen aan de verkiezingen.

De Duitse Bondspresident Steinmeier (SPD) zal de bondskanselier-kandidaat van de grootste partij voordragen als nieuwe bondskanselier. Het parlement zal hier vervolgens over stemmen. Het ligt in de lijn der verwachting dat de kandidaat van de grootste partij ook de bondskanselier zal worden. De drie voornaamste kandidaten zijn Armin Laschet, Olaf Scholz en Annalena Baerbock.

CDU/CSU

Laschet is kandidaat namens de CDU/CSU, de Duitse Christen-Democraten. Dit is ook de partij van Merkel. Bij de verkiezing tot leider van de CDU/CSU werd hij maar met een nipte meerderheid gekozen in de tweede ronde (52.79%). De andere kandidaat, Friedrich Merz, werd door Laschet benoemd in zijn 'Team voor de toekomst'. Dit werd gezien als een handreiking naar de conservatievere flank binnen het CDU/CSU.

Op Europees vlak is het CDU/CSU als altijd voor intensieve samenwerking tussen de lidstaten. Het is van belang om één blok te vormen tegenover China, maar ook om te blijven samen werken, volgens Laschet. Voor het Europese beleid zou het dus vooral een voortzetting van het beleid van Merkel betekenen.

Wat betreft klimaat is Laschet wat conservatiever, vooral onder invloed van Merz. Merz heeft zich uitgesproken tegen CO2-belasting en heeft zich uitgesproken tegen een verbod op dieselauto's. Hij ziet meer heil in hybride voertuigen (een auto die op diesel en electriciteit rijdt).

Volgens Politico heeft Laschet een hoog risico genomen met Merz. Merkel trok veel vrouwelijke stemmers en noch Merz noch Laschet lijkt in staat om dit te doen op een vergelijkbare manier. Lange tijd ging de partij aan kop, vanaf halverwege augustus staan ze in de peilingen op de tweede plek, met 21%.

SPD

De partij die momenteel bovenaan staat is de SDP, de sociaaldemocratische partij. Hun leider is Olaf Scholz, die momenteel vicekanselier is en Minister van Financiën. Hij presenteert zichzelf als de erfgenaam van Merkel. Zijn campagneleus is "Er kann Kanzlerin", wat opvallend is, want 'Kanzelerin' is de vrouwelijke vorm van het woord. Merkel is door Die Welt omschreven als 'de succesvolste sociaaldemocratische kanselier ooit', omdat ze toch binnen haar centrumrechtse partij vaak de linkerflank vertegenwoordigde.

Scholz heeft de nodige politieke crises overleefd, zoals de twee grootste fraudeschandalen in de Duitse geschiedenis. Deze vielen als Minister van Financiën onder zijn politieke verantwoordelijkheid. Bij de CumEx fraude werd er gebruik gemaakt van een gat in de regelgeving om onterecht belasting terug te vragen op transacties (geschatte verlies voor de Duitse schatkist: rond de 30 miljard euro).

Het andere grote schandaal is de fraude van Wirecard, een bedrijf dat op grote schaal boekhouding had vervalst. Volgens Politico is het echter voor Duitse kiezers ook een teken dat Scholz stand houdt in crises, iets wat gezien wordt als zijn kracht, zeker in het licht van de meerdere crises van Duitsland momenteel.

De Groenen

De derde kanshebber is Annalena Baerbock. Ze is leider van De Groenen en stond korte tijd op nummer één in de peilingen. Nadat beschuldigingen van plagiaat in haar recentste boek aan het licht kwamen ging ze echter razendsnel naar beneden in de peilingen. Van het hoogtepunt van 25% van de stemmen staat haar partij nog op 16%. Het beleid van de Groenen is centrumlinks. Ze zijn voor een sterk Europa om tegenwicht te bieden aan China en Rusland.

Baerbock heeft op meerdere fronten de aanval op de SPD en de CDU geopend. Ze heeft erop gewezen dat het CDU al sinds 2005 aan de macht is en het Duitsland niet is gelukt om mee te gaan in de vergroening van de auto-industrie. Tesla heeft sinds kort ook een fabriek in Duitsland staan en dat is volgens haar de CDU aan te rekenen. Hiermee probeert ze ook duidelijk te maken dat economisch beleid hand in hand gaat met klimaatbeleid.

Op de SPD heeft zij de aanval geopend omdat de Minister van Buitenlandse Zaken, Heiko Maas (SPD) gefaald heeft bij de evacuatie van Afghanistan in haar ogen. Ook noemt ze de klimaatplannen van de SDP niet ambitieus genoeg en te traag.

Peiling

Hoewel de SPD nu, met 4 procentpunten, voorstaat in de peilingen, kan er nog veel veranderen in de komende dagen. Wat vrijwel zeker is, is dat er een coalitie gevormd zal moeten worden door meerdere partijen. Het is nu nog niet duidelijk welke combinatie het zal worden.

Bron: Politico