Artikel 35: Buiten staatverklaring uitoefening koninklijk gezag

34
Artikel 35
36
  • 1. 
    Wanneer de ministerraad van oordeel is dat de Koning buiten staat is het koninklijk gezag uit te oefenen, bericht hij dit onder overlegging van het daartoe gevraagde advies van de Raad van State aan de Staten-Generaal, die daarop in verenigde vergadering bijeenkomen.
  • 2. 
    Delen de Staten-Generaal dit oordeel, dan verklaren zij dat de Koning buiten staat is het koninklijk gezag uit te oefenen. Deze verklaring wordt bekend gemaakt op last van de voorzitter der vergadering en treedt terstond in werking.
  • 3. 
    Zodra de Koning weer in staat is het koninklijk gezag uit te oefenen, wordt dit bij de wet verklaard. De Staten-Generaal beraadslagen en besluiten ter zake in verenigde vergadering. Terstond na de bekendmaking van deze wet hervat de Koning de uitoefening van het koninklijk gezag.
  • 4. 
    De wet regelt zo nodig het toezicht over de persoon van de Koning indien hij buiten staat is verklaard het koninklijk gezag uit te oefenen. De Staten-Generaal beraadslagen en besluiten ter zake in verenigde vergadering.

In andere talen:

English

  • 1. 
    If the Cabinet (Ministerraad) is of the opinion that the King is unable to exercise the royal prerogative it shall inform the two Houses of the States General accordingly and shall also present to them the recommendation it has requested from the Council of State (Raad van State). The two Houses of the States General shall then meet in joint session.
  • 2. 
    If the two Houses of the States General share this opinion, they shall then resolve that the King is unable to exercise the royal prerogative. This resolution shall be made public on the instructions of the Speaker presiding over the joint session and shall enter into force immediately.
  • 3. 
    As soon as the King regains the ability to exercise the royal prerogative, notice of the fact shall be given in an Act of Parliament. The two Houses of the States General shall consider and decide upon the matter in joint session. The King shall resume the exercise of the royal prerogative as soon as the Act has been made public.
  • 4. 
    If it has been resolved that the King is unable to exercise the royal prerogative, guardianship over his person shall, if necessary, be regulated by Act of Parliament. The two Houses of the States General shall consider and decide upon the matter in joint session.

Français

  • 1. 
    Lorsque le Conseil des Ministres estime que le Roi est hors d'état d'exercer l'autorité royale, il en informe, en leur soumettant l'avis du Conseil d'État demandé à cet effet, les États généraux, qui se réunissent subséquemment en une seule assemblée.
  • 2. 
    Si les États généraux partagent cette opinion, ils déclarent que le Roi est hors d'état d'exercer l'autorité royale. Cette déclaration est rendue publique sur l'ordre du président de l'assemblée et prend effet immédiatement.
  • 3. 
    Dès que le Roi est de nouveau en état d'exercer l'autorité royale, déclaration en est faite par une loi. Les États généraux réunis en une seule assemblée délibèrent et statuent en la matière. Immédiatement après la publication de cette loi, le Roi reprend l'exercice de l'autorité royale.
  • 4. 
    La loi règle si nécessaire la surveillance sur la personne du Roi lorsqu'il a été déclaré hors d'état d'exercer l'autorité royale. Les États généraux réunis en une seule assemblée délibèrent et statuent en la matière.

Deutsch

  • 1. 
    Wenn der Ministerrat der Auffassung ist, der König sei außerstande, sein Amt auszuüben, teilt er dies unter Vorlage der hierzu vom Staatsrat erbetenen Empfehlung den Generalstaaten mit, die daraufhin zu einer Vollversammlung zusammentreten.
  • 2. 
    Teilen die Generalstaaten diese Auffassung, dann erklären sie, der König sei außerstande, sein Amt auszuüben. Diese Erklärung wird auf Anordnung des Vorsitzenden der Versammlung bekannt gegeben und wird sofort wirksam.
  • 3. 
    Sobald der König wieder zur Ausübung seines Amtes imstande ist, wird dies durch Gesetz erklärt. Die Generalstaaten beraten und beschließen hierüber in einer Vollversammlung. Sofort nach Bekanntmachung dieses Gesetzes übt der König sein Amt wieder aus.
  • 4. 
    Das Gesetz regelt erforderlichenfalls die Aufsicht über die Person des Königs, wenn erklärt worden ist, er sei außerstande, sein Amt auszuüben. Die Generalstaaten beraten und beschließen hierüber in einer Vollversammlung.

Español

  • 1. 
    Cuando el Consejo de Ministros sea de la opinión de que el Rey está inhabilitado para el ejercicio de la autoridad real, informará de ello, sometiendo el dictamen emitido por el Consejo de Estado, a los Estados Generales que seguidamente se reunirán en sesión conjunta.
  • 2. 
    Si los Estados Generales compartieren esa opinión, éstos declararán que el Rey está inhabilitado para el ejercicio de la autoridad real. Esta declaración se hará publica por orden del Presidente de la asamblea y entrará en vigor inmediatamente.
  • 3. 
    Tan pronto como el Rey vuelva a estar habilitado para el ejercicio de la autoridad real, se declarará así por una ley. Los Estados Generales deliberarán y decidirán sobre esa materia reunidos en sesión conjunta. Inmediatamente después de la publicación de esta ley, el Rey reasumirá el ejercicio de la autoridad real.
  • 4. 
    La ley regulará, de ser necesario, la vigilancia sobre la persona del Rey mientras esté declarado inhabilitado para el ejercicio de la autoridad real. Los Estados Generales deliberarán y decidirán sobre esa materia reunidos en sesión conjunta.

Inhoudsopgave van deze pagina:

1.

Toelichting

Een koning kan niet meer in staat zijn het koninklijk gezag uit te oefenen. Te denken valt aan lichamelijke of geestelijke gebreken, of als de koning ergens is waar het koninklijk gezag niet is uit te oefenen. De ministerraad i kan dan de procedure tot 'buiten staat-verklaring' starten:

  • de ministerraad vraagt advies aan de Raad van State i
  • de ministerraad bericht de Staten-Generaal i en stuurt het advies van de Raad van State mee
  • de Staten-Generaal komen in verenigde vergadering i bijeen
  • en verklaren vervolgens, tenminste als zij het met de ministerarraad eens zijn, de koning buiten staat het koninklijk gezag uit te oefenen.

Een regent neemt het koninklijk gezag waar. Dat is in artikel 37 i is geregeld.

Als de koning weer in staat is het koninklijk gezag uit te oefenen moet dat in een wet i die in een verenigde vergadering wordt behandeld, worden verklaard. Het recht van initiatief i is van toepassing, dus de Staten-Generaal kunnen buiten de ministerraad om de koning het koninklijk gezag weer teruggeven.

De koning kan ook zelf het initiatief nemen het koninklijk gezag tijdelijk neer te leggen. Dat is in artikel 36 i geregeld.

2.

Formele toelichting

Een tweetal artikelen bepaalt dat de ministerraad aan de Staten-Generaal het oordeel kan voorleggen dat de Koning niet in staat is het koninklijk gezag uit te oefenen (artikel 35), terwijl ook de Koning uit eigen beweging het koninklijk gezag tijdelijk kan neerleggen (artikel 36).

3.

In eenvoudig Nederlands

  • 1. 
    Als de ministers vinden dat de Koning niet kan werken, vragen zij hierover advies aan de Raad van State. Daarna vertellen de ministers dit aan de Eerste en Tweede Kamer. De ministers geven de Eerste en Tweede Kamer daarbij het advies van de Raad van State. Daarna vergaderen de Eerste en Tweede Kamer samen over dit probleem.
  • 2. 
    Als de Eerste en Tweede Kamer ook vinden dat de Koning niet kan werken, dan maakt de voorzitter van de Eerste Kamer dit bekend. Vanaf dat moment mag de Koning niet meer werken.
  • 3. 
    Als de Koning wel weer kan werken, dan maken de regering en de Eerste en Tweede Kamer samen een wet waarin dat staat. Als de wet er is, gaat de Koning weer werken.
  • 4. 
    Als de Koning niet mag werken, staat in de wet wie toezicht op hem houdt. De Eerste en Tweede Kamer vergaderen samen over deze wet. Ze nemen daar samen een beslissing over. In deze wet kan ook staan dat iemand anders dit doet.

Uitleg

Wat gebeurt er als de Koning niet kan werken? Als hij ziek is bijvoorbeeld. In dit artikel staat wat er dan gebeurt.

Als de ministers vinden dat de Koning niet kan werken, dan vragen zij eerst advies aan de Raad van State. Als de ministers dat advies hebben gekregen, sturen zij het advies naar de Eerste en Tweede Kamer. De Eerste en Tweede Kamer moeten beslissen wat er moet gebeuren. De Eerste en Tweede Kamer gaan dan samen vergaderen. Samen beslissen ze wat er moet gebeuren.

Als de Eerste en Tweede Kamer ook vinden dat de Koning niet kan werken, dan vertelt de voorzitter van de Eerste Kamer dit aan de Koning en aan de Nederlandse bevolking. De Koning mag dan meteen zijn werk niet meer doen. Als dat nodig is, maken de Eerste en Tweede Kamer een wet waarin staat wie toezicht houdt op de Koning. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn, als de Koning dement wordt.

Als de Koning wel weer kan werken, dan maken de Eerste en Tweede Kamer een wet waarin dat staat. Ook nu doen de Eerste en Tweede Kamer dit samen. Vanaf dat moment mag de Koning weer gaan werken.

4.

Achtergronden

In de 19e eeuw is koning Willem III i is tot twee maal 'buiten staat' verklaard:

  • op 2 en 3 april 1889 behandelde de Verenigde Vergadering i het verslag van de ministerraad over het buiten staat geraken van koning Willem III i om de regering nog langer waar te nemen. Op 2 mei verklaarde de Verenigde Vergadering dat de koning weer in staat was om te regeren.
  • op 28 en 29 oktober 1890 vergaderde de Verenigde Vergadering opnieuw over een verslag van de ministerraad over het buiten staat geraken van koning Willem III om de regering nog langer waar te nemen. De 'buiten staat' eindigde op 23 november 1890 door het overlijden van de Willem III.

5.

Literatuur

Wetenschappelijk

  • Handboek van het Nederlandse staatsrecht, Van der Pot (bewerkt door D.J. Elzinga, R. de Lange), 15e druk, De Regering, het koningschap, blz 479 t/m 495.

6.

Ontwikkeling artikel

1814

De gemelde schikkingen omtrent een regentschap hebben mede plaats, ingevalle de Souvereine Vorst buiten staat geraakt de regering waartenemen.

Wanneer aan den Raad van State, zamengesteld uit de leden, daarin gewone zitting hebbende, en de hoofden der ministeriële departementen, na een naauwkeurig gemeenschappelijk onderzoek gebleken is, dat zulk een geval bestaat, roept dezelve Raad de Staten Generaal bijeen, ten einde daarin achtervolgens de vastgestelde bepalingen, gedurende het bestaande geval, te voorzien.

1815

Het Koninklijk gezag wordt mede waargenomen door een Regent, in geval de Koning buiten staat geraakt de regering waar te nemen.

Wanneer aan den Raad van State, zamengesteld uit de leden daarin gewone zitting hebbende, en de Hoofden der ministeriële Departementen, na een naauwkeurig onderzoek gebleken is, dat zulk een geval bestaat, roept dezelve de Staten-Generaal, en wel de Tweede Kamer in dubbelen getale bijeen, ten einde daarin gedurende het bestaande beletsel te voorzien.

De leden der Staten-Generaal, die zich op den één-en-twintigsten dag na deze oproeping ter plaatse bevinden, waar de zetel van het Goevernement gevestigd is, openen de vergadering.

1840: art 45
1848

Het Koninklijk gezag wordt mede aan eenen Regent opgedragen, ingeval de Koning buiten staat geraakt de regering waar te nemen.

Wanneer dit aan den Raad van State, vereenigd met de hoofden der ministeriële departementen, na een naauwkeurig onderzoek, is gebleken, roept deze vergadering onverwijld de Staten-Generaal in dubbelen getale bijeen, om hun van het voorhanden geval verslag te doen.

1887: art 38, 1917: art 38, 1922: art 36
1938

Het Koninklijk gezag wordt mede aan een Regent opgedragen, ingeval de Koning buiten staat geraakt de regeering waar te nemen.

Wanneer de ministers, in rade vereenigd, oordeelen dat dit geval aanwezig is, geven zij van hunne bevinding kennis aan den Raad van State met uitnoodiging om binnen een bepaalden termijn advies uit te brengen.

1948: art 38, 1953: art 38, 1956: art 38, 1963: art 38, 1972: art 38
1983
  • 1. 
    Wanneer de ministerraad van oordeel is dat de Koning buiten staat is het koninklijk gezag uit te oefenen, bericht hij dit onder overlegging van het daartoe gevraagde advies van de Raad van State aan de Staten-Generaal, die daarop in verenigde vergadering bijeenkomen.
  • 2. 
    Delen de Staten-Generaal dit oordeel, dan verklaren zij dat de Koning buiten staat is het koninklijk gezag uit te oefenen. Deze verklaring wordt bekend gemaakt op last van de voorzitter der vergadering en treedt terstond in werking.
  • 3. 
    Zodra de Koning weer in staat is het koninklijk gezag uit te oefenen, wordt dit bij de wet verklaard. De Staten-Generaal beraadslagen en besluiten ter zake in verenigde vergadering. Terstond na de bekendmaking van deze wet hervat de Koning de uitoefening van het koninklijk gezag.
  • 4. 
    De wet regelt zo nodig het toezicht over de persoon van de Koning indien hij buiten staat is verklaard het koninklijk gezag uit te oefenen. De Staten-Generaal beraadslagen en besluiten ter zake in verenigde vergadering.
1987: art 35, 1995: art 35, 1999: art 35, 2000: art 35, 2002: art 35, 2005: art 35, 2006: art 35, 2008: art 35, 2017: art 35, 2018: art 35, 2022: art 35